Ở Việt Nam, sách tranh song ngữ không còn là thể loại xa lạ với các độc giả nhí cũng như các bậc phụ huynh. Sách tranh song ngữ được ưu tiên lựa chọn vì: hình thức bắt mắt, nội dung tin cậy, mang đến cơ hội học ngoại ngữ cho trẻ, giàu tính sáng tạo, giàu giá trị nhân văn. Đặc biệt, với các bạn nhỏ trước tuổi đến trường (0-6 tuổi), sách tranh song ngữ đã trở thành một công cụ giáo dục sớm hỗ trợ rất đắc lực cho các cha mẹ trong việc chuẩn bị cho con những điều tốt nhất. Vậy, lựa chọn sách tranh song ngữ như thế nào để có hiệu quả tốt nhất? Bài viết dưới đây sẽ mách nhỏ cùng cha mẹ những lưu ý để luôn chọn được cuốn sách phù hợp với con.
Sách tranh được phân loại phù hợp cho độ tuổi của con
Các tiêu chí mà cha mẹ nên chú ý để chọn được cuốn sách đúng độ tuổi của con là: Nét vẽ: có quá phức tạp, nhiều chi tiết nhỏ không? Nét vẽ khoáng đạt, ngộ nghĩnh, hình vẽ lớn và dựa trên các hình cơ bản sẽ dễ tiếp thu hơn với tuổi 0-6. Màu sắc: bảng màu có đủ rực rỡ để hấp dẫn thị giác của các bạn nhỏ mầm non? Tỷ lệ hình – chữ: với lứa tuổi này, chắc chắn tỷ lệ hình phải áp đảo tỷ lệ chữ trong trang sách. Câu văn cần đủ đơn giản để trẻ có thể hiểu được. Độ lớn của chữ: trẻ chưa học đọc cần nhìn vào những dòng chữ đủ to để làm quen với mặt chữ. Dung lượng: và cuối cùng, cuốn sách tranh song ngữ dành cho trẻ từ 0 đến 6 tuổi chắc chắn không thể quá dày, vì khoảng thời gian tập trung của độ tuổi này thường khá ngắn. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần lưu ý những xu hướng khác nhau của từng khoảng tuổi.
Ví dụ trẻ 0-3 tuổi thích những cuốn sách có vần điệu, lời kể lặp đi lặp lại. Ví dụ: “ngày thứ nhất, chú ăn…”, “ngày thứ hai, chú ăn…”,… (sách “Chú sâu háu ăn”). Chúng cũng thích được tương tác với sách như lật mở, sờ, hát, nhảy,… Trong khi đó, trẻ 4-6 tuổi có thể tiếp thu được các cốt truyện phức tạp hơn một chút. Mỗi trang truyện có khoảng 2 đoạn văn ngắn là phù hợp với trẻ từ 4 tuổi trở lên.
Chọn đa dạng đề tài và loại sách
Đây là lứa tuổi mà cha mẹ sẽ giới thiệu cho con làm quen với “người bạn sách” đáng yêu. Vì vậy, cần những lựa chọn đủ phong phú để con có thể xác định được sở thích của mình. Mặc dù con luôn yêu thích những câu chuyện về các nàng tiên hay công chúa, thì cha mẹ vẫn nên thỉnh thoảng đưa cho con một cuốn sách tranh song ngữ về rồng hoặc cướp biển và theo dõi sự hưởng ứng của con. Từ đó, ta sẽ hiểu rõ hơn sở trường của em bé 0-6 tuổi nhà mình.
Chọn sách đã đạt giải thưởng danh giá
Chú cừu xanh lá ở đâu rồi nhỉ? được Hội đồng Sách thiếu nhi Australia và Hiệp hội Âm ngữ Trị liệu Australia trao tặng giải thưởng cuốn sách của năm 2005
Nếu trẻ đọc những cuốn sách được các hiệp hội giáo dục hay tổ chức xã hội trao giải thưởng, thì cha mẹ có thể yên tâm bởi con mình đang được tiếp xúc với những cuốn sách quen thuộc với trẻ em khắp nơi trên thế giới. Những cuốn sách tranh song ngữ được khẳng định chất lượng bởi các chuyên gia này sẽ là sự lựa chọn hiệu quả nhất cho trẻ trong độ tuổi từ 0-6, bởi chúng đã được nghiên cứu kỹ về sự phù hợp trong cách vẽ tranh, kể chuyện và giá trị giáo dục cao mà những cuốn sách này có thể đem lại cho trẻ em.
Ví dụ, cuốn sách Where is the green sheep? (Chú cừu xanh lá ở đâu rồi nhỉ?) được Hội đồng Sách thiếu nhi Australia và Hiệp hội Âm ngữ Trị liệu Australia trao tặng giải thưởng cuốn sách của năm 2005 là một trong những lựa chọn vô cùng tin cậy và phù hợp với trẻ dưới 6 tuổi.
Chọn sách từ tác giả quen thuộc
Có những tác giả dành phần lớn sự nghiệp của mình cho việc vẽ sách tranh thiếu nhi. Họ là những người có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, thái độ nghiêm túc đem lại chất lượng sản phẩm cao nhất. Hãy tin tưởng những cuốn sách tranh song ngữ của các tác giả này. Chẳng hạn, Mem Fox là chuyên gia nghiên cứu về đọc to (read aloud) và bà biết cách tạo ra những cuốn sách tranh hoàn hảo cho việc đọc to và hát thành lời. Chính vì vậy, cha mẹ có thể tìm đến loạt sách của Mem Fox như “Chú cừu xanh lá ở đâu rồi nhỉ?”, Ducks Away, Possum Magic,… Trong đó, cuốn “Chú cừu xanh lá ở đâu rồi nhỉ?” đã có phiên bản song ngữ Việt – Anh do Ehomebooks phát hành. Ngoài ra, Mo Willems cũng là một hiện tượng được trẻ em trên thế giới yêu mến với bộ sách trứ danh “Voi và Lợn”. Audrey Penn với hình tượng chú gấu mèo Chester bất hủ cũng là một cái tên uy tín mà cha mẹ có thể sưu tập những cuốn sách tranh song ngữ của bà cho con mình.
Chọn sách có chủ đề liên quan tới những việc đã xảy ra với trẻ
Trẻ ở độ tuổi 0-6 tuổi sở hữu một loại tư duy gọi là “duy kỷ”, tức chúng thường quan tâm tới những gì xoay quanh bản thân mình. Các bạn nhỏ dưới 6 tuổi rất yêu thích được nói về những gì chúng từng thấy, nghe, từng trải qua. Và tất nhiên các độc giả nhí này cũng mê mẩn những cuốn sách mà con cảm thấy liên quan đến mình. Chẳng hạn, con đã từng rất ngạc nhiên và sung sướng khi lần đầu nhìn thấy đom đóm, cuốn sách “Đêm đom đóm” của tác giả Dianne Ochiltree và Betsy Snyder chính là cuốn sách dành cho con. Con rất thích ăn kem, hãy thử đọc cuốn “Mình có nên chia sẻ kem không nhỉ?” của tác giả Mo Willems trong bộ sách tranh song ngữ quen thuộc “Voi và Lợn”.
Trên đây là một vài gợi ý khi lựa chọn sách tranh song ngữ cho trẻ từ 0-6 tuổi. Cha mẹ có thể tham khảo để có được sự lựa chọn phù hợp nhất cho con của mình. Và đừng quên rằng, điều quan trọng nhất đó là các bậc phụ huynh hãy thường xuyên đưa con đến thư viện hoặc nhà sách để con được thoả thích nhìn ngắm và chọn lựa theo thiên hướng của mình. Hãy luôn có đủ sách đọc và sách mới trong nhà để việc đọc của con không gián đoạn và luôn đầy hào hứng. Cha mẹ và con cũng nên thống nhất một khung thời gian cố định trong ngày dành riêng cho việc đọc sách. Chúc các bạn nhỏ 0-6 tuổi có thời gian ý nghĩa nhất bên những cuốn sách tranh song ngữ tuyệt vời được chọn lựa bằng tình yêu thương của cha mẹ nhé!